İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi

İktisat Kongresi denince aklınıza ne geliyor? Bir iktisat mezunu olarak, derslerde iktisat tarihi ile ilgili birçok şey öğrenirken, Türkiye’de gerçekleşen ilk İktisat Kongresi’nin İzmir’de gerçekleştiğini okuduğumda içimi haklı bir gurur kaplamıştı. Hocalarımız dersi anlatırken, ne kadar güzel ilk gerçekleşen bir şeyin memleketimde organize edilmesi diye de içimden geçirmiştim. 

İktisat Kongresi, 17 Şubat- 4 Mart 1923 günlerini kapsar. 1135 delege ile yeni Türkiye’nin ekonomik sorunlarının tartışıldığı ilk kongre İzmir İktisat Kongresi’dir. O dönemler malumunuz Türkiye Kurtuluş Savaşı’nı kazanmış, sosyal, ekonomik bir bağımsızlığa ulaşmayı öngörmüştür. Kongre’nin başkanı Kazım Karabekir’dir ve Osmanlı Devleti’nin verdiği kapitülasyonlar, imtiyazların kabul edilemeyeceği ve ekonomik zorluklarla nasıl baş edileceği gündem maddeleri olmuştur. 

1923’te alınan en önemli kararlardan bazılarını sizlerle paylaşmak istiyorum.

1. Hammaddesi yurt içinde yetişen veya yetiştirilebilen sanayi dalları kurulması gerekmektedir.
2. El işçiliğinden ve küçük imalattan süratle fabrikaya veya büyük işletmeye geçilmelidir.
3. Devlet yavaş yavaş iktisadi görüşleri de olan bir organ haline gelmeli ve özel sektörler tarafından kurulamayan teşebbüsler devletçe ele alınmalıdır.
4. Özel teşebbüslere kredi sağlayacak bir Devlet Bankası kurulmalıdır.
5. Dış rekabete dayanabilmek için sanayinin toplu ve bütün olarak kurulması gerekir.
6. Yabancıların kurdukları tekellerden kaçınılmalıdır.
7. Sanayinin teşviki ve milli bankaların kurulması sağlanmalıdır.
8. Demiryolu inşaat programına bağlanmalıdır.
9. İş erbabına amele değil, işçi denmelidir.
10. Sendika hakkı tanınmalıdır.

Savaştan çıkan, Cumhuriyeti kuran yeni bir devlet için alınan ileri görüşlülüğü içeriyor. İzmir İktisat Kongresi,  üretim odaklı olup hem toplum hem de halk için hep daha iyisi ve yararlısını düşünülerek alınan maddeler ile doludur.

Gelelim İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ne. Aradan geçen yüz yıl sonrasında, 15-23 Şubat 2023 tarihleri arasında Türkiye Cumhuriyeti yeni döneminin ekonomik politikalarını belirlemek üzere dört grup paydaşların katılımıyla İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi gerçekleşecektir. Bu dört grup, tüccarlar, çiftçiler, işçiler ve sanayiciler ve esnafları kapsamaktadır. Türkiye ve dünyadan alanında farklı uzmanların bir araya gelerek birçok konu hakkında oturumlar gerçekleşecektir.

Kongre boyunca on farklı tematik forum ve çok sayıda sanatsal performans gerçekleştirilecektir. Araştırmacılar, akademisyenler, Sivil Toplum Kuruluşları, siyasi parti liderleri, bürokratlar ve katılımcıların olacağı İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi Türkiye’nin yeni ekonomi politikasına yön verecektir. 

Kongrenin amacı sadece ekonomik parametreleri yönetmek değil, ekonomiyi canlandırmak ve girişimleri arttırmaktır. Konuşulacak konuların çerçevesini kısaca özetlemek gerekirse, hangi ekonomik yatırımların nerede yapılması sürdürülebilir olacağı konuşulacaktır. Farklı ekonomik sektörler arasındaki ilişkiler ortaya konacaktır. Türkiye ekonomisiyle diğer ülke ekonomileri arasındaki bağlantılar ve yatırımlar gündeme gelecektir. Yapılan yatırımların Türkiye’nin ekonomik ve doğal potansiyeli ile çekişmemesi için neler yapılacağı masaya yatırılacaktır. Ekonomik kalkınmaya yönelik politikalar toplumsal çatışma yerine, topluma uyumlu hale nasıl geleceği tartışılacaktır.

Aslında herkesin gündeminde olan ve her haneyi ilgilendiren birçok ekonomik konu gündeme getirilecek olup, bir yol haritası çıkarılacak ve Türkiye’nin sağlam ekonomik temellerle gelişmesine fırsat sağlanacaktır. Bir İzmir’li olarak bu güze kongrenin İzmir’de gerçekleşmesinden dolayı gururluyum. Umarım sizde yazımı okuduktan sonra Türkiye’nin geleceği ile ilgili düzenlenen İktisat Kongresi için benimle aynı düşünceleri paylaşıyor olursunuz.